ΜΙΖΕΡΟΙ ΑΠΟ ΕΠΙΛΟΓΗ - Η "ΦΤΩΧΕΙΑ" ΤΟΥ ΠΑΠΑΛΑΝΓΚΙ

Σχόλιο στο "ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΑΣ":

Polu dosi komplexismou. Tora katalavaino giati oi sapounoperes to apogeuma pane toso kala. O ptoxos laos enantia sto xrima.
To epomeno arthro na exei titlo: mizeroi apo epilogi parakalo.

12:27 PM

Ο ΠΑΠΑΛΑΝΓΚΙ
Αφιερωμένο στον/στήν χτεσινό/ή ανώνυμο/η

...Ένας άλλος λόγος που κάνει τον Παπαλάνγκι να ξεχωρίζει, είναι ότι λέγοντας πολλά λόγια, προσπαθεί να μας πείσει ότι είμαστε φτωχοί και άθλιοι, και ότι χρειαζόμαστε πολλή βοήθεια, γιατί δεν έχουμε πράγματα.

Αφήστε με να σας περιγράψω, αδέρφια μου των Πολλών Νησιών, τί είναι πράγμα. Η καρύδα είναι ένα πράγμα, η βεντάλια είναι ένα πράγμα, το πανί, το όστρακο, το δαχτυλίδι, το πιάτο, το κόσμημα, όλα αυτά, είναι πράγματα. Υπάρχουν όμως δυό ειδών πράγματα. Αυτά που έφτιαξε το μεγάλο Πνεύμα, χωρίς εμείς να το βλέπουμε, και που δεν κοστίζουν σ'εμάς τους ανθρώπους κανέναν κόπο και δουλειά, όπως η καρύδα, το μύδι, η μπανάνα. Υπάρχουν και τα πράγματα που φτιάχνουν οι άνθρωποι, με πολύ κόπο και δουλειά, όπως το δαχτυλίδι, το πιάτο, η βεντάλια.

Ο Παπαλάνγκι εννοεί ότι αυτά που φτιάχνει ο ίδιος με τα χέρια του, τα ανθρωποπράγματα, μας λείπουν. Δεν είναι φυσικά δυνατόν να εννοεί τα πράγματα του μεγάλου Πνεύματος. Γιατί υπάρχει κανείς που να είναι πλουσιότερος, που να έχει περισσότερα πράγματα του μεγάλου Πνεύματος, από εμάς; Ρίξτε μια ματιά γύρω σας, ως πέρα στον ορίζοντα, εκεί, όπου η άκρη της γης βαστάζει τον Μεγάλο Γαλάζιο Θόλο. Τα πάντα είναι πλήρη από μεγάλα πράγματα: η ζούγκλα με τ'αγριοπερίστερά της, τα κολίμπρια, και τους παπαγάλους, η λιμνοθάλασσα με τα μύδια της και τις καραβίδες της και τα ψάρια της, η παραλία με το φωτεινό της πρόσωπο και την απαλή γούνα της άμμου της, το Μεγάλο Νερό, που μπορεί ν'αγριεύει σαν τον πολεμιστή, και να χαμογελά σαν μια Ταοπού, ο Μεγάλος Γαλάζιος Θόλος, που αλλάζει κάθε ώρα, και κουβαλά τα Μεγάλα Άνθη, που μας στέλνουν το χρυσό και το ασημένιο φως.

Για ποιό λόγο λοιπόν, πρέπει να είμαστε ανόητοι, για να θέλουμε να φτιάξουμε ακόμα περισσότερα πράγματα, πλάι σε όλα αυτά τα υπέροχα πράγματα του μεγάλου Πνεύματος! Αφού σε καμμιά περίπτωση δεν μπορούμε να το μιμηθούμε! Το δικό μας πνεύμα είναι πολύ μικρό και αδύναμο, μπροστά στη δύναμη του μεγάλου Πνεύματος, το δικό μας χέρι είναι πάρα πολύ αδύναμο, μπροστά στο δικό του, δυνατό, μεγάλο χέρι.
(...)
Ω, αδέρφια μου, αν μπορούσατε να με πιστέψετε! Μπήκα μέσα στην σκέψη του Παπαλάνγκι, και είδα την βούλησή του τόσο καθαρά, σαν να την φώτιζε ο μεσημεριάτικος ήλιος. Επειδή καταστρέφει τα πράγματα του μεγάλου Πνεύματος, όπου κι αν βρεθεί, θέλει, αυτό που σκοτώνει, να το ξαναζωντανέυει, με την δική του δύναμη. Έτσι πείθει τον εαυτό του, ότι επειδή φτιάχνει τα πολλά πράγματα, είναι ο ίδιος το Μεγάλο Πνεύμα.

Αδέρφια, φανταστείτε ότι σε λίγη ώρα έρχεται η μεγάλη καταιγίδα, και ξεριζώνει και παίρνει μαζί της τη ζούγκλα και τα βουνά της, μαζί με όλη την βλάστηση και όλα τα δέντρα, παίρνει μαζί της όλα τα μύδια και όλα τα ζώα της λιμνοθάλασσας, και εξαφανίζει όλα τα λουλούδια του ιβίσκου, με τα οποία τα κορίτσια μας στολίζουν τα μαλλιά τους... ότι όλα όσα βλέπουμε τώρα, εξαφανίζονται, και δεν μένει τίποτα άλλο από την άμμο, και η γη μοιάζει με μια τεντωμένη γυμνή παλάμη, ή με ένα λόφο καλυμμένο από λάβα... πώς θα θρηνούσαμε τότε, για το φοινικόδεντρο, για τα μύδια, για τ'αγριοπερίστερα, για τη ζούγκλα, για όλα...

Εκεί όπου βρίσκονται οι πολλές καλύβες του Παπαλάνγκι, στα μέρη που οι ίδιοι ονομάζουν πόλεις, ο τόπος είναι έρημος όπως η παλάμη... γι αυτό ο Παπαλάνγκι τρελλάθηκε και παριστάνει το Μεγάλο Πνεύμα, για να μπορέσει έτσι να ξεχάσει όλα αυτά, που τού λείπουν. Επειδή είναι τόσο φτωχός, και η χώρα του τόσο θλιβερή, καταφεύγει στα πράγματα, τα μαζεύει, όπως μαζεύει ο τρελός του χωριού τα μαραμένα φύλλα, και γεμίζει με αυτά την καλύβα του. Γι αυτό και μας φθονεί, και θέλει να γίνουμε κι εμείς φτωχοί, σαν αυτόν.

(...)
Μια Ευρωπαϊκή καλύβα έχει τόσα πράγματα, που ακόμη κι αν κάθε άντρας ενός χωριού της Σαμόα γέμιζε την αγκαλιά του με αυτά, δεν θα έφτανε ολόκληρο το χωριά για να την αδειάσουν. Σε μιά μόνο καλύβα, υπάρχουν τόσο πολλά πράγματα, ώστε ποοί λευκοί αρχηγοί χρειάζονται πολλούς άντρες και γυναίκες, που δεν κάνουν τίποτε άλλο, από το να τοποθετούν αυτά τα πράγματα στην θέση τους και να τα καθαρίζουν από την σκόνη. Ακόμη και η πιό μεγάλη Ταοπού, ξοδεύει πολύ χρόνο για να μετρά όλα τα πολλά της πράγματα, να τα τακτοποιεί, και να τα καθαρίζει.

Αδέρφια, το ξέρετε πως δεν σας λέω ψέμματα, και πως όλα σας τα διηγούμαι όπως ακριβώς τα είδα, χωρίς να προσθέσω και να αφαιρέσω το παραμικρό. Πιστέψτε με λοιπόν, υπάρχουν στην Ευρώπη άνθρωποι, που γυρίζουν το σωλήνα της φωτιάς στο ίδιο τους το μέτωπο και σκοτώνονται, γιατί προτιμούν να μην ζήσουν, παρά να ζήσουν με λίγα πράγματα.

Όποιος έχει λίγα πράγματα, ονομάζει τον εαυτό του φτωχό, και πενθεί. Δεν θα δεις Παπαλάνγκι που δεν έχει τίποτε παραπάνω από το στρώμα του και την γαβάθα του φαγητού του, όπως κι εμείς, δεν θα τον δεις να τραγουδά, να έχει χαρούμενα μάτια. Οι άντρες και οι γυναίκες του λευκού κόσμου θα θρηνούσαν μέσα στις καλύβες μας, και θα έτρεχαν να μαζέψουν ξύλα, και το καύκαλο της χελώνας, γυαλιά, σύρματα, παρδαλές πέτρες, και πολλά ακόμη, από το πρωί μέχρι το βράδυ θα κινούσαν τα χέρια και τα πόδια τους, μέχρι η καλύβα τους να γέμιζε μικρά και μεγάλα πράγματα. Πράγματα που καταστρέφονται εύκολα, που μπορεί να τα αφανίσει κάθε φωτιά, και κάθε τροπική βροχή, έτσι που πάντα να πρέπει να φτιάχνονται καινούργια.
(...)
Γι αυτό και τα πρόσωπα των λευκών είναι συχνά τόσο κουρασμένα και θλιμμένα, γι'αυτό μόνο ελάχιστοι από αυτούς βρίσκουν τον καιρό να δουν τα πράγματα του Μεγάλου Πνεύματος, να παίξουν στην πλατεία του χωριού, να γράψουν τραγούδια και να τα τραγουδήσουν χαρούμενα, να χορέψουν την ημέρα της γιορτής, και να χαρούν τα μέλη τους, όπως είναι καθορισμένο για όλους εμάς.

Αυτοί πρέπει να αποκτούν πράγματα. Πρέπει να προσέχουν τα πράγματά τους να μην τους τα κλέψουν. Τα πράγματα γαντζώνονται πάνω τους, και σέρνονται, σαν τα μικρά μυρμήγκια της άμμου. Με απόλυτη ψυχρότητα κάνουν κάθε είδους έγκλημα για να αποκτήσουν πράγματα. Πολεμούν ο ένας τον άλλον, όχι για την Τιμή τους, ούτε για να μετρήσουν την πραγματική τους δύναμη, αλλά μόνο και μόνο για τα πράγματα.

Κι όμως, παρ'όλα αυτά, ξέρουν την πραγματική φτώχεια της ζωής τους, αλλι΄πως δεν θα υπήρχαν τόσοι Παπαλάνγκι που οι άλλοι τους τιμούν, επειδή στην ζωή τους δεν κάνουν τίποτε άλο από το να βουτάν τρίχες σε χρωματιστά ζουμιά και να φτιθάχνουν με αυτά όμορφες εικόνες πάνω σε άσπρα χαλάκια. Γράφουν όλα τα όμορφα πράγματα του Μεγάλου Πνεύματος, όσο πιό χρωματιστά και κεφάτα το μπορούν. Φτιάχνουν επίσης ανθρώπους από χώμα, χωρίς πανιά, κορίτσια με την ωραία, ελεύθερη κίνηση της Ταοπού από το Ματαουτού, ή άντρες που τεντώνουν το τόξο, ή κατασκοπεύουν το αγριοπερίστερο στο δάσος. Ανθρώπους από χώμα, για τους οποίους ο Παπαλάνγκι χτίζει πολύ μεγαλύτερες καλύβες, όπου οι άνθρωποι έρχονται από πολύ μακριά για να απολαύσουν την ιερότητα και την ομορφιά τους.
Στέκονται μπροστά τους, τυλιγμένοι σφιχτά στα πολλά πανιά τους, κι ανατριχιάζουν. Έχω δει τον Ππαλάνγκι να κλαίει από χαρά, για την τόση ομορφιά, που ο ίδιος, έχει χάσει.

Και τώρα, ο Παπλάνγκι θέλει να μας φέρει τους θησαυρούς του, για να είμαστε κι εμείς πλούσιοι, θέλεουν να μας φέρουν τα πράγματά τους. Αλλά αυτά τα πράγματα δεν είναι παρά φαρμακερά βέλη, που πεθαίνει όποιος τα κουβαλά μέσα στο στήθος του. "Πρέπει να τους επιβάλουμε ανάγκες", άκουσα να λέει ένας άντρας που γνωρίζει καλά τη χώρα μας. Ανάγκες- εννοούσε τα πράγματα. "Τότε θα γίνουν πιό εργατικοί", συνέχισε ο έξυπνος άνθρωπος. Κια εννοούσε ότι εμείς πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την δύναμη των χεριών μας για να φτιάχνουμε πράγματα, για εμάς, αλλά πρώτα απ΄'όλα για τον Παπαλάνγκι. Να γίνουμε κι εμείς κουρασμένοι, γκρίζοι, και σκυφτοί.

Αδέλφια των Πολλών Νησιών, πρέπει να αγρυπνούμε, να διατηρούμε ξύπνιες τις αισθήσεις μας, γιατί τα λόγια του Παπαλάνγκι μοιάζουν με γλυκές μπανάνες, είναι όμως γεμάτα με κρυμμένα ακόντια, που θέλουν να σκοτώσουν μέσα μας κάθε φως, και κάθε χαρά. Ας μην ξεχάσουμε ποτές, ότι χρειαζόμαστεπολύ λίγα πράγματα, πέρα από τα πράγματα του Μεγάλου Πνεύματος. Αυτό, μας έχει δώσει τα μάτια, για να βλέπουμε τα πράγματά του. Δεν φτάνει η ζωή ενός ανθρώπου για να τα δει όλα.

Το μεγαλύτερο από τα ψέμματα του Παπαλάνγκι είναι αυτό: τα πράγματα του Μεγάλου Πνεύματος είναι άχρηστα, ενώ τα δικά του είναι πολύ χρήσιμα, είναι πιό χρήσιμα.

Τα πράγματα του Παπαλάνγκι , αν και είναι τόσο πολλά στον αριθμό, αν και αστράφτουν, και λαμποκοπούν, δεν φώτισαν τα μάτια του περισσότερο, δεν έκαναν τις αισθήσεις του εντονότερες. Επομένως, τα πράγματά του είναι άχρηστα, και επομένως, αυτά που λέει, και αυτά που θέλει να μας επιβάλει, είναι κακόβουλα, και η σκέψη του, είναι διαποτισμένη από δηλητήριο.

Από το βιβλίο
"Ο Παπαλάνγκι"
Οι λόγοι του φυλάρχου Τουιαβίι
Από το νησί Τιαβέα του Ειρηνικού
ύψιλον/βιβλία, Α' έκδοση: Απρίλης 1981

Ο "παπαλάνγκι" είναι ο λευκός, ο ξένος, στην κυριολεξία όμως, είνα αυτός που διαπέρασε τον ουρανό. Ο πρώτος λευκός ιεραπόστολος στη Σαμόα, έφτασε με ιστιοφόρο. Οι ιθαγενείς νόμισαν όρτι το λευκό πανί στον μακρινό ορίζοντα ήταν μια τρύπα στον ουρανό, μέσα πό την οποία πέρασε ο λευκός για να έρθει κον΄τα τους. Ότι δηλαδή διαπέρασε τον ουρανό.