ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΣΙΚ ΑΜΕΡΙΚΑ, ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΜΕ ΤΟ ΚΑΣΕΛΛΑΚΙ ΜΕ ΤΙΣ ΤΣΙΧΛΕΣ

.
"κέφι και δροσιά με τσίχλες Άνταμς
κι όλος ο κόσμος σού χαμογελά...."

Είναι μια ανάμνηση που αναδύεται αχνή, από τα βάθη της παιδικής μου ηλικίας. Το θυμάσαι άραγε κι εσύ; Το αγόρι με το κασελλάκι που κρεμόταν από το λαιμό του μπροστά, στο στήθος, και είχε μέσα ταχτικά παραταγμένα πολύχρωμα πακετάκια με τσίχλες - φυλλαράκια.

Νομίζω ότι το όνομά του ήταν Τσικ, Τσικ Αμέρικα. Είχε περίπου την ηλικία μου, ίσως ήταν λίγο μεγαλύτερο, αλλά δεν ήταν σαν εμένα, όχι. Ήταν ντυμένο φτωχικά, κουρεμένο γουλί, δεν πήγαινε σχολείο, τριγυρνούσε όλη μέρα στους δρόμους, και τις τσίχλες δεν τις είχε για να τις μασήσει, τις πουλούσε. Μισή δραχμή το φυλλαράκι η τσίχλα, δύο δραχμές το πακετάκι με τις πέντε τσίχλες. Τις είχε όμορφα ταχτοποιημένες πάνω στο κασελλάκι του, εδώ ο δυόσμος, εκεί η μέντα, πιό πέρα το τούττι φρούττι...

Την τελευταία φορά που θυμάμαι να το συνάντησα, ήταν τέτοιες μέρες, λίγο πριν τα Χριστούγεννα, κάπου εκεί στη δεκαετία του εβδομήντα. Πήγαινα με τη σάκα μου για το σχολείο, ήμουν στην πρώτη δημοτικού, ή μήπως στη δευτέρα; Είχε χιονίσει κι έκανε πολύ κρύο, αλλά ο Τσικ Αμέρικας φορούσε όπως πάντα εκείνο το φθαρμένο κοντό παντελονάκι, και το αιώνιό του φαγωμένο μάλλινο πουλόβερ, χωρίς μπουφάν. Τού ζήτησα τσίχλες τούττι φρούττι, και τού είχαν τελειώσει. Δεν είχα πάρει ποτέ πριν τσίχλες από αυτόν. Πάντα μού δημιουργούσε μιαν άβολη ανησυχία ο Τσικ, χωρίς να πολυξέρω το γιατί, κι από την άλλη δεν μού φαινόταν τελείως λογικό εγώ να έχω ξεκινήσει από το ζεστό μου σπίτι, να πηγαίνω στο ζεστό μου σχολείο, με το γυαλιστερό μου ασημένιο δεκάρικο στη τσέπη, κι ο Τσικ Αμέρικας να πουλάει όλη μέρα τσίχλες μέσα στο κρύο. Ήμουν όμως κι εγώ παιδί, και τα παιδιά παρατηρούν και κρίνουν ανελέητα ό,τι βλέπουν γύρω τους, αλλά τους φαίνεται τελείως δεδομένο πως ό,τι υπάρχει γύρω τους, υπάρχει, όπως κι αν υπάρχει. Θυμάμαι ότι στεναχωρήθηκα λίγο που ο Τσικ Αμέρικας δεν είχε τούττι φρούττι να μού πουλήσει, όχι για τις τσίχλες, αλλά γιατί ήθελα να πάρω κάτι από αυτόν.

Από τότε δεν τον ξαναείδα, τον Τσικ Αμέρικα. Σα να χάθηκε από το πρόσωπο της γής. Σαν να μην υπήρξε ποτέ. Εξαφανίστηκε τελείως, κανείς ποτέ δεν τον είδε ξανά, κανείς ποτέ δεν τον ξαναανέφερε, κανένας στον κόσμο δεν μοιάζει να θυμάται οτιδήποτε για το παιδί με το κασελλάκι.

Πολλά χρόνια μετά, νομίσα πως τον ξαναείδα, σε μιά διασταύρωση με κόκκινο φανάρι. Δεν είχε μεγαλώσει καθόλου, φορούσε τα ίδια φθαρμένα ρούχα, δεν είχε όμως πιά κασελλάκι με τσίχλες: κρατούσε ένα βρώμικο πανί και πασάλειβε τα παρμπρίζ των σταματημένων αυτοκινήτων. Ώσπου να σιγουρευτώ ότι ήταν αυτός, άναψε το πράσινο κι εξαφανίστηκε, πίσω από τα διερχόμενα αυτοκίνητα.

Κάθε φορά όμως που περνάω από ταμείο σούπερ μάρκετ, και βλέπω τις μοντέρνες τσίχλες, αραδιασμένες στ' αστραφτερά τους κουτάκια, θυμάμαι το παιδί με το κασελλάκι. Κάπου θα βρίσκεται, δεν μπορεί, ο Τσικ Αμέρικας.

Τσικ Αμέρικες υπάρχουν απ' ό,τι φαίνεται πολλοί ακόμα, και θα υπάρχουν για πολύ ακόμα. Δεν έχουν πιά κασελλάκι, ίσως να μην μιλάνε πιά ελληνικά, αλλά θα τους ξεχωρίσεις εύκολα: Είναι αγοράκια και κοριτσάκια τεσσάρων, πέντε, οχτώ, δέκα χρονών, ντυμένα φτωχικά, δεν πηγαίνουν σχολείο, κρυώνουν, γυρίζουν όλη μέρα στους δρόμους... Μην τα προσπεράσεις... Κάνε κάτι γι αυτά, ό,τι μπορείς. Μη γελιέσαι, έστω και μισή δραχμή είναι πολύ σπουδαία, για τους Τσικ Αμέρικες του κόσμου.

Αν τον βρεις λοιπόν, σε παρακαλώ, μη σκεφτείς ότι τον έβαλαν να πουλάει τσίχλες άλλοι που τον εκμεταλλεύονται, μην σκεφτείς ότι η ελεημοσύνη δεν είναι λύση, που όντως, δεν είναι... αν δεν μπορείς να κάνεις κάτι πιό ουσιαστικό γι αυτόν, δώσε του τουλάχιστον μια σοκολάτα, αγόρασέ του μια τυρόπιτα,  ένα μπουκάλι γάλα... Αυτά δεν μπορεί να τού τα πάρει κανένας νταβατζής. Έστω κι αν τού έχουν τελειώσει οι τσίχλες τούττι φρούττι, έστω κι αν δεν υπάρχουν πιά τσίχλες τούττι φρούττι.

Να είσαι καλά, Τσικ Αμέρικα, όπου κι αν βρίσκεσαι, ό,τι κι αν έχεις απογίνει...

Μαύρος Γάτος, Χριστούγεννα 2006
.