24 Μαΐ 2008

ΕΥΤΥΧίΑ ΚΑΙ ΣΕΒΑΣΜόΣ


Άλλο ένα απόσπασμα από το "Ταξίδι Χωρίς Επιστροφή"

Όλοι οι άνθρωποι προτιμούν να είναι ευτυχισμένοι. Κανένας δε θέλει να υποφέρει (καλά, εντάξει, υπάρχουν και οι μαζοχιστές). Κι όμως, οι περισσότεροι άνθρωποι υποφέρουν. Άλλος υποφέρει από πείνα, άλλος από την ατυχία του, άλλος από κάποια ματαίωση, άλλος από κάποια ασθένεια ή ατύχημα, άλλος από τα λάθη του, άλλος από την κενοδοξία του. Υπάρχουν και κάποιοι, λίγοι, που υποφέρουν από τον ίλιγγο του Κενού: Είναι οι Ελεύθεροι Άνθρωποι, εκείνοι που έχουν εντοπίσει το πρόβλημα της ανθρώπινης ματαιότητας, και βασανίζονται από αυτό.

Παράλληλα όμως, σχεδόν όλοι οι Ελεύθεροι Άνθρωποι πέφτουν στην ίδια μεγάλη παγίδα: Προσπαθούν με μάταια μέσα να ξεπεράσουν την ματαιότητα. Σαν τους θεολόγους του μεσαίωνα, που αφού δήλωναν ότι η έννοια του Θεού είναι ασύλληπτη για το ανθρώπινο μυαλό, αφιέρωναν τον υπόλοιπο τόμο στο να εξηγήσουν το πώς λειτουργεί το πνεύμα του Θεού.

Ο ίδιος ο Νίτσε, αφού πέταξε μεγαλοπρεπώς στα σκουπίδια το Χριστό και τον Σωκράτη, για να ξεπεράσει τον τρόμο του Κενού, αναγκάστηκε να μηχανευτεί τις ανάξιές του ιδέες του Υπερανθρώπου – Σωτήρα του Κόσμου και της «βούλησης για δύναμη», αν και - προς τιμήν του- δεν τις εφάρμοσε ο ίδιος στη ζωή του, τουλάχιστον όχι τις σκοτεινές τους πλευρές (αντίθετα, έζησε μια υποδειγματική προσωπική ζωή, σπαρτιατικής διαβίωσης, ηρωϊκής αλήθειας, κι ακριβοπληρωμένης τιμής). Τις άρπαξαν όμως, τις λάτρεψαν και τις εφάρμοσαν σε μαζική κλίμακα οι μεγαλύτεροι εγκληματίες του 20ου αιώνα, όπως ο Μουσολίνι και ο Χίτλερ.

Τόσος ήταν ο τρόμος του φοβερού Νίτσε μπροστά στο Κενό, που στο τέλος της έλλογης ζωής του (πριν τρελλαθεί τελείως) αναγκάστηκε να μηχανευτεί επικουρικά την πιο φευγάτη απ' όλες του τις ιδέες, την αρλούμπα της «αιώνιας επιστροφής».

Όλα αυτά άρεσαν βέβαια, εκτός από τους φασίστες, και σε πολύ ακόμα κόσμο …

Πολλοί μεγαλόψυχοι άνθρωποι για τους οποίους η απώλεια της θρησκευτικής πίστης αποτελούσε συνειδητή και αισθητή απώλεια ευγνωμονούσαν τον Νίτσε, γιατί τους πρόσφερε αυτήν την καθοδήγηση… ( "Η Περιπέτεια της Φιλοσοφίας")
Λοιπόν όχι, δεν υπάρχει ούτε Θεός, ούτε «αιώνια επιστροφή», ούτε Υπεράνθρωπος με Κοσμικό Προορισμό. Η ζωή είναι εντελώς μάταιη. Αφού το παραδέχεσαι, μην προσπαθείς να κατασιγάσεις τη Σιωπή (*). Μην προσπαθείς να παρακάμψεις την αλήθεια της ματαιότητας ψάχνοντας για μη-μάταιους λόγους για να υπάρχεις. Ζήσε, κι αυτό είναι αρκετό. Ζήσε όπως θέλεις. Αν δε θέλεις, μη ζεις. Το ίδιο είναι.

Αν επιλέξεις να ζήσεις, ζήσε αληθινά, γένοι οίος εισί (γίνε αυτός που είσαι). Ή μη γένεις, το ίδιο κάνει. Μόνο όμως αν γένεις θα γένεις ευτυχισμένος. Κι επειδή ένας ευτυχισμένος άνθρωπος δεν μπορεί να συνεχίσει για πολύ να είναι ευτυχισμένος σε μια δυστυχισμένη κοινωνία, πρέπει επιπλέον να σέβεσαι και τους άλλους. Το κλειδί για την Ευτυχία, ατομική και κοινωνική, είναι ο ΣΕΒΑΣΜΌΣ.

Γιατί; Επειδή το λέω εγώ!

Μην πάρετε την τελευταία γραμμή σαν δήλωση εγωκεντρισμού και υπερμεγάθους εγώ. Μιλάω κυριολεκτικά. Αν ο καθένας γίνει ο εαυτός του, μπορεί να προκύψουν κάποια πολύ τρομακτικά εγώ. Και αν πρόκειται για τρομακτικά εγώ που δεν επηρεάζουν τα άλλα εγώ, πάει καλά, μοναχός σου χόρευε και όσο θέλεις πήδα, λέει η σοφή παροιμία. Αν όμως βρεις τον εαυτό σου κι αυτός ο εαυτός για να εκφραστεί πρέπει να τσαλαπατήσει τους γύρω του, τότε θα με βρεις μπροστά σου. Γιατί ο ΔΙΚΌΣ μου εαυτός πιστεύει στον ΣΕΒΑΣΜΟ.

Σεβασμός σημαίνει ΑΥΤΟΣΕΒΑΣΜΟΣ και ΑΛΛΗΛΟΣΕΒΑΣΜΟΣ: Ο αλληλοσεβασμός είναι η ικανή συνθήκη για την κοινωνική ευτυχία. Ο αυτοσεβασμός ΚΑΙ η κοινωνική ευτυχία, άρα ο ΑΛΛΗΛΟΣΕΒΑΣΜΟΣ, είναι οι ικανές συνθήκες για την ατομική ευτυχία.

α) Να είσαι ο εαυτός σου (αναγκαία συνθήκη για την ατομική ευτυχία)

ΚΑΙ

β) Να σέβεσαι τους άλλους (αναγκαία συνθήκη για την κοινωνική ευτυχία)

ΆΡΑ

Να σέβεσαι τον εαυτό σου και τους άλλους

ΆΡΑ

Αυτοσεβασμός και αλληλοσεβασμός

ΆΡΑ

Σεβασμός.


Γιατί; Μα είπαμε, γιατί έτσι λέω εγώ! Γιατί επιμένεις να ψάχνεις για αιτίες σ’ έναν αναίτιο κόσμο; Δεν λέω ότι είμαι καλύτερος από εσένα, ούτε ότι εγώ θα πάω στον παράδεισο, κι εσύ στην κόλαση. Έτσι όμως είμαι φτιαγμένος, να θέλω να είμαι ευτυχισμένος, να μην υποφέρω, και να ζω σε μια κοινωνία αλληλοσεβασμού. Αν εσύ θέλεις να είσαι δυστυχισμένος, αν θέλεις να υποφέρεις, αν θέλεις να ζεις σε μια κοινωνία επιβολής ισχύος, γούστο σου καπέλο σου.

Αλλά ΘΑ ΜΕ ΒΡΕΙΣ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΟΥ… Σε ατομικό και σε κοινωνικό επίπεδο.

Είναι σαφές ότι κάθε κοινωνία που αποτελείται από περισσότερα του ενός άτομα έχει ανάγκη το Νόμο για να υπερασπίσει τον ΣΕΒΑΣΜό από τα ασεβή Εγώ. Στην πορεία του ανθρώπινου γένους, οι άνθρωπινες σχέσεις ρυθμίζονταν από διάφορα νομικά συστήματα, βασισμένα στην αποκάλυψη κάποιου θεού, στην κοινωνία («κοινή γνώμη»), στο θέλω του βασιλιά, στην απόφαση της εκλεγμένης ή μη κυβέρνησης. Κανένα από αυτά τα συστήματα δεν πέτυχε τους στόχους του. Για αυτό σήμερα βασιλεύει η δυστυχία.

Ένας μόνο νόμος είναι απαραίτητος: Ο ΣΕΒΑΣΜΟΣ.

Μπορείς όμως να επιβάλεις το σεβασμό; Μέχρι πού μπορείς να φτάσεις για να τον επιβάλεις; Είναι θεμιτό να χρησιμοποιήσεις τη ΒΙΑ γι’ αυτόν τον σκοπό; Και σε ποιο βαθμό;

4 σχόλια:

Sissi Soko είπε...

Για σου Μαύρε Γάτε με τα ωραία σου!

Μαύρος Γάτος είπε...

Ευχαριστώ καλή μου Σύλβια. Κι έλεγα, μα σε κανέναν δεν άρεσε;

Ανώνυμος είπε...

Σέβας: Σύνθετη λέξη από σε (αντωνυμία) και βας ή βάση (ουσιαστικό, σημαίνει η θέση μου, η καρέκλα μου). Μετ. σου παραχωρώ τη θέση μου για ότι έκανες σε μένα ή για ότι έκανες για στη πόλη.
«Όποιος σκοπεύει να παλέψει με τέρατα πρέπει να φροντίσει να μη γίνει ο ίδιος τέρας. Όταν κοιτάζεις επίμονα την άβυσσο, η άβυσσος κοιτάζει εξίσου επίμονα πίσω σε σένα». {Fr. Nietzsche}
«Θεωρώ πιο γενναίο εκείνον που κυριαρχεί στα πάθη του από εκείνον που κυριαρχεί στους εχθρούς του. Η δυσκολότερη νίκη είναι εκείνη ενάντια στον ίδιο σου τον εαυτό.» {Αριστοτέλης}
«Οι σκέψεις είναι ελεύθερες και δεν υπακούουν σε κανόνες. Πάνω σε αυτές βρίσκεται η ελευθερία του ανθρώπου και δεσπόζουν λαμπρά στη φύση...δημιουργούν ένα νέο παράδεισο, ένα νέο στερέωμα, μια νέα πηγή ενέργειας από την οποία νέες τέχνες ξεπηδούν.» {Παράκελσος}.
Κι εγώ φίλε λέω «αν το δίλημμα είναι βία ή ζωή;» Η δύναμη της πιο σκοτεινής εξουσίας του χειρότερου εξουσιαστή είναι η μάζα της ανθρώπινης μετριότητας, η βλακοκρατούμενη πλειοψηφία που την πείσανε ότι είναι έτοιμη να κυβερνήσει. Όπλο τους η βία και η «ποταμίσια» τους ορμή. Η βία και η υποβολή είναι οι διαμορφωτές της οποιαδήποτε καθημερινότητας. Η «μη βία» είναι πολλές φορές δικαιολογία αδυναμίας και φόβου, ο «φερετζές» του δειλού. Και όσο για την ελευθερία που κέρδισε για την χώρα του ο Γκάντι με τη στάση του το συζητάμε.
Μιχάλης στη γωνία

alexandra είπε...

Συμφωνώ αινθουσιασμένη με τον λόγο σου και την ευαισθησία σου.
Αν μου επιτρέπεις να προσθέσω ότι γεννιέται ο σεβασμός προς τον εαυτό μας όταν συμφιλιωθούμε με τις επιλογές μας και πάρουμε την πλήρη ευθύνη αυτών αλλά και ο σεβασμός προς τους άλλους όταν τους αναγνωρίσουμε σαν φωτεινούς ακόμα και σκοτεινούς καθρέφτες μας που μας βοηθούν ακόμα και οι χειρότεροι στην εξελικτική μας πορεία ή - πιο απλά να το πω - σαν απαραίτητα κομμάτια του πάζλ της ζωής.

να είσαι πάντα καλά και να γράφεις με τέτοια ευαισθησία,

αλεξάνδρα αθηναίου