12 Ιαν 2007

ΕΝΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΠΙΚΑΙΡΟ ΡΗΤΟ: "ΑΡΧΗ ΑΝΔΡΑ ΔΕΙΚΝΥΣΙ"

Σοφοκλής (496/7-406 π.Χ.)

Σε ένα και μόνο πράγμα συμφωνώ με τον Μπουρδολόγο Προφήτη Λιακόπουλο: Οι αρχαίοι τα είχαν πει όλα. Άλλωστε "όλα έχουν ήδη ειπωθεί, αλλά, καθώς κανείς ποτέ δεν ακούει, πρέπει συνέχεια να επαναλαμβάνονται"... όπως είπε πολύ σωστά ο Αντρέ Ζίντ.

Είπαν λοιπόν οι Αρχαίοι, μεταξύ πολλών άλλων (<Όλων>...),

ΑΡΧΗ ΑΝΔΡΑ ΔΕΙΚΝΥΣΙ
(Σοφοκλής)

Ας επιχειρήσουμε να το μεταφράσουμε.

"Αρχή", είναι εύκολο. Είναι η εξουσία.

"Άνδρα", είναι επίσης εύκολο. Είναι ο άνθρωπος.

Δηλαδή, περιφραστικά, το ρητό λέει ότι η αληθινή ποιότητα τού ανθρώπου φαίνεται ΜΟΝΟ όταν αυτός αναλάβει κάποιο αξίωμα- κάποια μορφή εξουσίας.

Πώς μεταφράζεται όμως αυτό με τρεις λέξεις; Στο "ΔΕΙΚΝΥΣΙ" είναι που κολλάω. Να πεις "Η εξουσία αναδεικνύει τον άνθρωπο;" Είναι λάθος, γιατί περιέχει το "ανά", προς τα επάνω. Να πεις "δείχνει"; Μάλλον είναι το πιό ακριβές, αλλά μού φαίνεται λίγο. 'Εχετε καμμιά καλύτερη πρόταση; (Εννοείται, μονολεκτική).

Σ;)
.

19 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Αποκαλύπτει, γατούλη. Και μην κολλήσεις στο "από". Το "καλύπτει" σκέτο, μυρίζει .. συγκάλυψη :)

Μαύρος Γάτος είπε...

Δεν έχει μια κάπως αρνητική χροιά το "αποκαλύπτει", Οίστρε μου; Θα μπορούσαν να φανερωθούν και θετικά χαρακτηριστικά... (λέμε, τώρα Σ;)))))))

Μαύρος Γάτος είπε...

"φανερώνει", ίσως; μπα...

Ανώνυμος είπε...

Από το λεξικό Liddell – Scott, πολύ συντομευμένα:
δείκνυμι: 1. φέρνω στο φως, επιδεικνύω, φανερώνω 2. δείχνω 3. κάνω γνωστό, εξηγώ, διδάσκω 4. αποδεικνύω 5. καταγγέλλω
Θα πρότεινα «φανερώνει».

Ανώνυμος είπε...

Ψηφίζω κι εγώ "φανερώνει" -- γιατί έχει και μια έννοια αποκάλυψης...

Μαύρος Γάτος είπε...

Μού αρέσει!!!

Σ:)))

Ανώνυμος είπε...

Κι εγώ "φανερώνει" ψηφίζω!

Ανώνυμος είπε...

Αποδεικνύει; (το ποιόν του ανθρώπου)

Ανώνυμος είπε...

Αποδεικνύει; (το ποιόν του ανθρώπου)

Marialena είπε...

Καταδεικνύει δλδ όπως είπαν σωστά οι προλαλήσαντες, φανερώνει, αποκαλύπτει!

Την καλησπέρα μου και καλό σ/κ! Μ.

Ανώνυμος είπε...

με την εξουσία (ή λόγω της εξουσίας) ΔΑΚΤΥΛΟΔΕΙΧΝΕΤΑΙ ο άνθρωπος :Ρ

ο δείμος του πολίτη είπε...

το "ανά" σημαίνει επανάληψη (π.χ. αναμασώ) και όχι "άνω". Προτείνω το φανερώνει (αλλά το δείχνει δεν είναι λίγο, είναι ακριβέστατο). Το φανερώνει ταιριάζει πιο καλά στην σύγχρονη ελληνική λέξη.

Μαύρος Γάτος είπε...

Μετά την καταμέτρηση των ψήφων λοιπόν....

Η εξουσία δακτυλοδείχνει τον άνθρωπο - μα τί λέω (Ραφινάτα μου σαν σκηνοθέτις σκίζεις αλλά σαν μεταφράστρια...) Σ;)))))

"Η εξουσία φανερώνει τον άνθρωπο"

Σ:)))))

Ανώνυμος είπε...

Η εξουσία ξεχωρίζει τον άνδρα. Όταν φοράει τη σωστή κολώνια...

Μαύρος Γάτος είπε...

Ανώνυμ-, Σ;)))))

Ανώνυμος είπε...

Η εξουσια δειχνει ποιος πραγματικα ειναι ο ανθρωπος.Δεικνυσι:Δειχνει ποιος πραγματικα ειναι.
Δε αποδιδεται ακριβως με μια λεξη.Δοξα τω Γιαραμπι εχουμε πολλες.

Μαύρος Γάτος είπε...

Καιρέ, "δείχνει ποιός πραγματικά είναι " δεν σημαίνει "φανερώνει;"

Ανώνυμος είπε...

Πολύ χρήσιμη νομίζω για τα μεταφραστικά προβλήματα είναι ένα σχετικό κείμενο του Κορνήλιου Καστοριάδη. Σχετικό λινκ στο μικρό απόπλου "http://www.mikrosapoplous.gr/articles/kastoriadis_estia1722.html". Ίσως, μερικές φορές χρειάζονται και περισσότερες από μία λέξεις.

Ανώνυμος είπε...

νομίζω τό πιό σωστό θά ήταν "αποκαλύπτει" μιά καί μιλάμε γιά πολιτική, δηλαδή τόν βγάζει τόν άτιμο από τήν κρυψώνα του καί τόν φέρνει στήν επιφάνεια.
"άσπρος γάτος"